Vrhovni sud Republike Srpske imenovao je novog člana Visokog sudskog i tužilačkog vijeća BiH koji će zamijeniti Ljiljanu Bošnjak-Glizijan, sutkinju tog suda koja je podnijela ostavku u VSTV-u nakon što je Republika Srpska usvojila zakon o VSTS-u RS i zakone o zabrani rada nekoliko državnih institucija na području tog entiteta.
Sudije Vrhovnog suda su, kako saznajemo, izabrale Obrena Bužanina za novog člana VSTV-a BiH i on bi uskoro trebao preuzeti dužnost. Obren Bužanin je i prije dvanaest godina bio član Visokog sudskog i tužilačkog vijeća BiH gdje, također, predstavljao pravosudne institucije iz Republike Srpske. U tom periodu aktivno je radio na razgradnji VSTV-a.
Sutkinja Ljiljana Bošnjak-Glizijan napustila je poziciju članice VSTV-a BiH 1. aprila ove godine. Iako je u obrazloženju navela da su u pitanju lični razlozi, izvori iz VSTV-a su tvrdili da je ostavka uslijedila nakon pritisaka zvaničnika vladajućeg SNSD-a.
Podsjetimo, Vlada RS je početkom marta donijela uredbu prema kojoj se svi uposlenici Suda BiH, Tužilaštva BiH, SIPA-e i VSTV-a BiH koji dolaze iz manjeg bh. entiteta 19. marta trebaju povući iz tih institucija i preći u entitetske. Čelnici RS su najavili i sankcije onima koji ne postupe po toj uredbi. Prije toga, krajem februara 2025. godine, Narodna skupština Republike Srpske usvojila je zakon o visokom sudskom i tužilačkom vijeću Republike Srpske kojim su, faktički, oduzete nadležnosti državnog VSTV-a.
Krajem maja ove godine, Ustavni sud BiH je u odlukom broj U-8/25, stavio van snage Zakon o Visokom sudskom i tužilačkom vijeću RS i prateći Pravilnik o izboru članova tog tijela. Sud je naveo da entitet nema ustavni osnov za osnivanje vlastitog VSTV-a jer se pravosuđe BiH uređuje državnim zakonom na osnovu prethodnog prijenosa nadležnosti iz entiteta.
“Ustavni sud zaključuje da Zakon o VSTSRS i Pravilnik, kao provedbeni akt tog zakona, nisu u skladu sa čl. I/2., III/3.b) i VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine zbog toga što je njihovim donošenjem prekršen ustavni princip vladavine prava iz člana I/2. Ustava Bosne i Hercegovine prema kojem su entiteti dužni poštovati zakone Bosne i Hercegovine, te član III/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine prema kome su entiteti dužni poštovati „odluke institucija Bosne i Hercegovine“, kao i načelo iz člana VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine prema kojemu su odluke Ustavnog suda konačne i obavezujuće”, navedeno je u odluci Ustavnog suda BiH donesenoj na osnovu zahtjeva za ocjenu ustavnosti koji su podnijeli član Predsjedništva BiH Željko Komšić i član Kolegija Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine BiH Denis Zvizdić.
Iako je predsjednik RS Milorad Dodik rekao da ne priznaje odluke Ustavnog suda BiH, VSTV Republike Srpske nikad nije uspostavljen. Osim toga, nijedna pravosudna institucija u RS nije predložila nijednog svog sudiju za člana VSTV-a Republike Srpske. Istovremeno, Vrhovni sud RS je otišao i korak dalje te je popunio mjesto koje je ostalo upražnjeno nakon jedine pravosudne ostavke koja je uslijedila pod pritiskom režima Republike Srpske.
Osim Vrhovnog suda RS, i Republičko javno tužilaštvo RS je “prekršilo” Dodikove zakone. Tužioci ovog Tužilaštva su, kako saznajemo, prije dvadesetak dana donijeli odluku da svojoj kolegici Snježani Petković obnove mandat u Visokom sudskom i tužilačkom vijeću RS. Tako su dvije “republičke” pravosudne institucije faktički poništile sve zakone Narodne skupštine Republike Srpske.
