Mehanizam za međunarodne krivične sudove (MMKS) osudio je prvostepenom presudom bivše šefove Službe državne bezbjednosti (SDB) Srbije Jovicu Stanišića i Franka Simatovića na po 12 godina zatvora za učešće u zločinima u Bosanskom Šamcu u BiH. Optužbi za zločine u drugim gradovima su oslobođeni, kao što su oslobođeni odgovornosti i za zločine u Hrvatskoj.
U poprilično nejasnoj presudi sudije su konstatirale da je postojao udruženi zločinački poduhvat, ali da Stanišić i Simatović nisu osuđeni za UZP, već sa pomaganje u izvršenu zločina. I to isključivo u Sanskom Mostu. Na ovom linku možete pročitati sažetak presude Mehanizam za međunarodne krivične sudove u Hagu.
“Raspravno vijeće uvjereno je da je barem od kolovoza 1991. postojao udruženi zločinački poduhvat. Uobičajena zločinačka svrha ovog pothvata bila je nasilno i trajno uklanjanje većine nesrba s gore spomenutih područja vršenjem zločina za koje se terete u optužnici. Ovu zajedničku zločinačku svrhu dijelilo je određeno visoko političko, vojno i policijsko vodstvo u Srbiji, u srpskim autonomnim regijama Krajine i Slavonije, Baranje i zapadnog Srema te u Srpskoj Republici Bosni i Hercegovini, koja je kasnije preimenovana u Republiku Srpsku”, navedeno je u presudi.
Ovo je dio koji se odnosi na zločine počinjene u Bosanskom Šamcu.
“Pretresno vijeće se uvjerilo da su optuženi pružili praktičnu pomoć, koja je imala značajan učinak na počinjenje zločina ubistava, prisilnog raseljavanja i progona počinjenih u Bosanskom Šamcu, te su bili svjesni da su njihova djela pomagala u njihovom počinjenju. U skladu s tim, Pretresno vijeće ih smatra krivično odgovornima za pomaganje i podržavanje u počinjenju zločina u Bosanskom Šamcu. Pretresno vijeće ne smatra optužene odgovornim za planiranje, naređivanje ili pomaganje i podržavanje bilo kojeg drugog zločina navedenog u optužnici. Iz prethodnih razloga i iz razloga objašnjenih u presudi, Raspravno vijeće utvrđuje da su Jovica Stanišić i Franko Simatović odgovorni za pomaganje i podržavanje, prema članu 7 (1) Statuta MKSJ-a, za zločine ubojstva, deportacije, prisilnog premještanja, i progon počinjen u Bosanskom Šamcu”, navedeno je u presudi.
Na teritoriji cijele opštine, konstatuje Pretresno vijeće, počinjeni su brojni zločini nad nesrpskim stanovništvom, uključujući pljačku, silovanje i uništavanje vjerskih zgrada i spomenika kulture.
“Srpske snage samovoljno su pritvarale bosanske Muslimane i bosanski Hrvate u najmanje šest zatočeničkih objekata širom Bosanskog Šamca, gdje su zatočenici držani u nehumanim uvjetima, bili su podvrgavani prisilnom radu, teškom maltretiranju, ponovljenim premlaćivanjima i mučenju, prisiljavani na seksualna djela i ubijani. Dana 7. maja 1992. ili približno tog datuma, u pritvorskom objektu smještenom u selu Crkvina, ubijeno je 16 muškaraca bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata. Zločini i djela nasilja koja su počinile srpske snage tokom i nakon preuzimanja Bosanskog Šamca, primorali su većinu nesrpskog stanovništva da napusti opštinu, navedeno je u osuđujućem dijelu presude.
